Cranio Sacraal therapie
Craniosacraal therapie is een behandelmethode die gericht is op het herstellen van de balans en beweging van uw paard. De therapie maakt gebruik van zachte aanrakingen en manuele technieken om blokkades en spanningen in het craniosacraal systeem op te lossen. Dit wordt gedaan d.m.v. het craniosacrale ritme, het derde levensritme naast je hart- en ademritme.


Het Cranio Sacrale systeem
Het craniosacrale systeem vormt een essentieel onderdeel van het lichaam. Het bestaat uit de schedel, wervelkolom, het heiligbeen en de vliezen en vloeistof (liquor) die je hersenen en ruggenmerg omgeven en beschermen. Deze vloeistof beweegt in een eigen ritme – een soort interne golfbeweging – die voelbaar is in het hele lichaam. Dat ritme, het craniosacrale ritme, staat in directe verbinding met het zenuwstelsel en beïnvloedt vrijwel elke structuur: spieren, gewrichten, organen en het bindweefsel (fascia) eromheen.
Wanneer een paard bijvoorbeeld een val maakt, verkeerd landt, langdurig een slecht passend zadel draagt of spanning ervaart door stress of trauma, kan er verstoring optreden in dit systeem. De vloeistof stroomt dan minder vrij, de vliezen raken verkrampt en dat kan druk veroorzaken op zenuwen, wervels of schedelbotten. Soms heel subtiel, soms met duidelijke fysieke of gedragsmatige gevolgen.
Die verstoring kan zich uiten in allerlei klachten: asymmetrisch bewegen, onregelmatigheid, hoofdschudden, gevoeligheid rond het hoofd of bij aanraking, moeite met buigen of nageven, of zelfs gedragsproblemen zoals terugtrekken, frustratie of overprikkeling. Omdat het craniosacrale systeem zo diep verweven is met het hele lichaam, is het vaak een ‘stille sleutel’ tot herstel.
Met zachte technieken kunnen deze spanningen losgelaten worden en komt het systeem weer in balans. Het lichaam krijgt ruimte om te herstellen, te ontspannen en weer vrij te bewegen. Dit is precies waar veel paarden naar verlangen, vaak zonder dat we het direct doorhebben.

Deze video laat het CranioSacrale ritme zien in het paardenlichaam. De beweging van de flexie en extensie van het CranioSacrale ritme is hier duidelijk geanimeerd.
Waarvoor?
Craniosacraal therapie kan ingezet worden voor een breed scala aan klachten bij paarden, zowel preventief als curatief. Het richt zich op de onderliggende oorzaken van disbalans en kan helpen bij:
- Pijn en ongemak (bijvoorbeeld rug- en nekklachten, gewrichtspijn)
- Stijfheid en bewegingsbeperkingen
- Stress en spanning die zich fysiek uiten
- Gedragsproblemen (vaak veroorzaakt door fysiek ongemak)
- Revalidatie na blessures of operaties
- Hoofdpijn en kaakproblemen, die vaak het gevolg zijn van spanningen in de schedelbeenderen
- Het verbeteren van mobiliteit en flexibiliteit
- Het optimaliseren van sportprestaties
- Preventieve behandelingen om het welzijn te bevorderen
CranioSacraal behandeling na de tandarts
Een tandartsbehandeling lijkt routine, maar het langdurig openen van de mond en druk op het gebit kan spanning geven op het kaakgewricht (TMJ), de schedelbotten en spieren en dus ook het CranioSacrale ritme. Als deze spanning blijft zitten, kan het hele craniosacrale systeem uit balans raken. Belangrijk is dus om altijd een CranioSacraal behandeling te doen na de tandarts!


Fascia release
Omdat het craniosacrale ritme via de hersenvliezen en het ruggenmerg ook in verbinding staat met het bindweefsel (fascia), kan een verstoord ritme zich ook uiten in spanning, verkleving of bewegingsbeperkingen in de rest van het lichaam.
Juist daarom combineer ik craniosacraal therapie regelmatig met fascia release: een zachte, maar diepwerkende techniek die het lichaam helpt om oude spanningen los te laten en weer ruimte te geven aan beweging en ontspanning.
Contra indicaties
Hoewel cranioacraal therapie een zachte en veilige techniek is, zijn er situaties waarin de therapie mogelijk niet geschikt is of waar voorzichtigheid geboden is. In de volgende gevallen is het belangrijk om eerst met een dierenarts te overleggen:
- Acute infecties met koorts
- Ernstige medische aandoeningen of instabiliteit
- Recente ernstige trauma’s, zoals een vers gebroken bot
- Dracht
Bekijk video's
CranioSacraalritme - verdieping
Het craniosacrale ritme is een subtiele, ritmische beweging die ontstaat in het centrale zenuwstelsel. Die beweging wordt veroorzaakt door de productie, stroming en heropname van hersen- en ruggenmergvloeistof (liquor cerebrospinalis).
Deze vloeistof wordt aangemaakt in de plexus choroideus, diep in de hersenen, en stroomt via de hersenkamers en het ruggenmergkanaal naar beneden richting het heiligbeen. Vervolgens wordt ze elders in de hersenen weer opgenomen in het veneuze systeem. Tijdens die circulatie zet het vocht de vliezen rondom het zenuwstelsel in beweging, wat leidt tot een golvende pulsatie tussen schedel en sacrum — het craniosacrale ritme.
Dit ritme bestaat uit twee fasen:
-
een uitzettende beweging (flexie), waarbij het lichaam zich subtiel opent
-
een samentrekkende beweging (extensie), waarbij het terugveert
Dit herhaalt zich ongeveer 6 tot 12 keer per minuut, onafhankelijk van ademhaling of hartslag. Het ritme is voelbaar door het hele lichaam en geeft belangrijke informatie over de interne spanningstoestand.
Wat doet hersenvocht?
Hersenvocht (liquor) speelt een centrale rol in dit ritme. Het is een heldere vloeistof die:
-
de hersenen en het ruggenmerg beschermt tegen schokken
-
het zenuwstelsel letterlijk ‘drijvend’ houdt, zodat er minder druk op het weefsel staat
-
voedingsstoffen zoals glucose, aminozuren en elektrolyten naar het zenuwweefsel transporteert
-
afvalstoffen afvoert die ontstaan bij de werking van zenuwcellen
-
bijdraagt aan een stabiele chemische omgeving rond het zenuwstelsel
Hersenvocht fungeert dus als beschermende buffer rondom hersenen en ruggenmerg, dempt schokken, en houdt de hersenen als het ware ‘zwevend’ binnen de schedel, wat de druk op het weefsel vermindert. Daarnaast voorziet het de zenuwcellen van voedingsstoffen en voert het afvalstoffen af die vrijkomen bij de werking van neuronen. Zo blijft de chemische omgeving stabiel — en dat is essentieel voor een goed werkend zenuwstelsel.